สิทธิพงษ์ เกตวงษา

---

-  File 1
-  File 2
-  File 3
-  File 4
-  File 5
-  File 6
-  File 7
-  File 8
-  File 9
-  File 10
-  File 11
-  File 12
-  File 13
-  File 14
-  File 15
-  File 16

ชื่อเรื่อง :  น้ำหมักชีวะภาพ

คำอธิบาย :  ภูมิปัญญาท้องถิ่น : การทำน้ำหมักชีวะภาพเพื่อใช้ทำเกษตรอินทรีย์ บ้านโนนงิ้ว หมู่ที่ 2 ตำบลเชียงยืน อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม ข้อมูลเจ้าของภูมิปัญญา : นางสาวอุบล วงษ์ภูธรณ์ ที่อยู่ บ้านโนนงิ้ว หมู่ที่ 2 ตำบลเชียงยืน อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคามอาชีพ : พนักงานราชการกรมพัฒนาที่ดิน อายุศึกษาภูมิปัญญา 18 ปีความเป็นมาและความสำคัญ เกษตรกรรม มีความสำคัญมากต่อมวลมนุษยชาติทั้งอดีตและ ปัจจุบัน เครื่องอุปโภคบริโภคของมนุษย์ โดยเฉพาะปัจจัย 4 อันได้แก่ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และ ยารักษาโรค ล้วนแล้วแต่มาจากการเกษตรแทบทั้งสิ้น การประกอบอาชีพเกษตรของเกษตรกร มีหลายอย่างหลายรูปแบบ แต่สิ่งหนึ่งที่ทุกคนต้องการคือ อาหารการประ กอบอาชีพที่แตกต่างกันไปตามความสามารถและความจำเป็น ทั้งนี้เพื่อให้ได้มาซึ่งอาหารเป็นอันดับแรก(ศูนย์ฝึกอบรม, 2543) ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรม อาชีพของคนส่วนใหญ่จึงเกี่ยวข้องกับการเกษตร การเกษตรจึงเป็นทั้งวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชุมชน การพัฒนาอาชีพทั้งหลายจำต้องใช้การเกษตรเป็นตัวหนุน ดังนั้นประเทศจึงต้องพยายามพัฒนา การเกษตรให้เข็มแข็ง และทำให้ทุกคนในภาคเกษตรอยู่ได้ อย่างมีความสุข มีป่าไม้และมีแหล่งน้ำพอเพียง ก่อนการพัฒนาด้านอื่นจะตามมา (สุทัศน์ , 2541) ดินเป็นทรัพยากรธรรมชาติพื้นฐาน เป็นแหล่งกำเนิดของทรัพยากรธรรมชาติอื่นๆ มนุษย์ได้ใช้ประโยชน์จากดินอย่างมากมาย เพราะดินเป็นแหล่งแร่ธาตุ แหล่งเพาะปลูก และเป็นแหล่งที่อยู่ของสิ่งมีชีวิต มนุษย์ได้ใช้ดินเป็นแหล่งผลิตอาหาร ที่อยู่อาศัย ประกอบอาชีพ และเป็นแหล่งเก็บกักทรัพยากรอื่นๆ(ศึกษาธิการ, 2533) การใช้พื้นดินจากอดีตจนปัจจุบันของมนุษย์ ทำตามความนึกคิด ตามประสบการณ์ ตามคำแนะนำ และตามแบบอย่างปู่ย่าตายายติดต่อกันมา โดยขาดการเรียนรู้ถึงวิธีการใช้ดิน การดูแลรักษาดินไม่ให้ผิดไปจากธรรมชาติ แม้มีการศึกษาค้นคว้าแต่ก็เน้นหนักไปทางฟิสิกส์ เคมี และ เน้นทางกายภาพมากกว่าทางชีวภาพ จึงทำให้เกิดปัญหาความเสื่อมคุณภาพของดินตามมา (ศูนย์ฝึกอบรม, 2542) การทำการเกษตรโดยใช้ปุ๋ยเคมีเพิ่มผลผลิต และ การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และ สัตว์ ก่อให้เกิดมลภาวะของดิน เนื่องจากมีสารพิษที่สะสมตัวอยู่ในดิน สารเหล่านี้จะถ่ายทอดไปตามห่วงโซ่อาหาร ทำให้เป็นอันตรายต่อคน และ สิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ในระบบนิเวศน์ (ศึกษาธิการ, 2533) ในปี พ.ศ. 2525 ศาสตราจารย์ ดร.เทรูโอะ ฮิงะ แห่งมหาวิทยาลัยริวกิว โอกินาวา ประเทศญี่ปุ่น ได้นำ เทคนิคการใช้ อี เอ็ม (Effective Microorgaisms) ซึ่งกลุ่มจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพมาใช้ในการเกษตร โดยเรียกเทคนิคการเกษตรธรรมชาตินี้ว่า การเกษตรธรรมชาติคิวเซ เป้าหมายของการเกษตรแบบนี้มี 5 ประการดังนี้ 1. ผลิตอาหารที่ปลอดสารพิษสารเคมี มีคุณภาพทางโภชนาการ และ รสชาติดี 2. ไม่ทำลายดิน และ อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติ 3. ช่วยเหลือด้านเศรษฐกิจ และ จิตใจของผู้ผลิต และผู้บริโภค 4. เป็นวิธีที่ง่าย ใคร ๆก็ทำได้ 5. ผลิตอาหารได้เพียงพอต่อการเพิ่มของประชากรโลกในอนาคต (ศูนย์ฝึกอบรม, 2543)กำหนดความรู้ / แสวงหาความรู้ (ภายใน/ภายนอก)หัวเชื้อจุลินทรีย์ EM หรือเรียกสั้นๆ หัวเชื้อ EM เป็นกลุ่มของเชื้อจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพสำหรับกระบวนการหมักอินทรีย์วัตถุ จนเกิดการปลดปล่อยธาตุอาหารออกมาให้แก่พืชได้รวดเร็วขึ้นลักษณะทั่วไปของหัวเชื้อจุลินทรีย์ EM– ประกอบด้วยจุลินทรีย์ที่ช่วยในการย่อยสลายอินทรีย์วัตถุมากกว่า 80 ชนิด ที่มีประสิทธิภาพเร่งการย่อยสลายอินทรีย์วัตถุ– เป็นของเหลวสีน้ำตาลดำ คล้ายสีน้ำปลา มีกลิ่นเปรี้ยว มีรสอมหวาน และมีกลิ่นหอม– มีส่วนผสมของวัสดุอินทรีย์ที่ย่อยสลายแล้วพวกแป้ง และน้ำตาล เช่น กากน้ำตาล และรำข้าว เป็นต้น– ไม่มีการปนเปื้อนของสารเคมีอันตราย– ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ และสิ่งแวดล้อม\\การสร้างความรู้ (ขั้นตอนและวิธีการสร้างภูมิปัญญา)วัสดุ และส่วนผสม1.กากน้ำตาล 5 ลิตร 2.น้ำสะอาด 20 ลิตร 3.เศษผัก 10 กก. 4.ถังพลาสติก พร้อมฝาปิด 40 ลิตร 1ใบ \วิธีการทำ1.หั่นเศษผักให้เป็นชิ้นเล็กๆ2.นำเศษผัก กากน้ำตาล และน้ำผสมรวมกันในถัง3.คลุกเคล้าส่วนประกอบให้เข้ากัน แล้วปิดฝานำพักไว้ในที่ร่ม4.คลุกกลับส่วนผสมทุกๆ 2 วัน/ครั้ง นาน 1อาทิตย์5.หมักไว้นาน 1-2 เดือน ก็จะได้หัวเชื้อจุลินทรีย์\ \ \การจัดเก็บและการค้นคืนความรู้(การจดจำ/เอกสาร/ฐานข้อมูล)ภูมิปัญญาท้องถิ่นการทำน้ำหมักชีวะภาพเพื่อใช้ประโยชน์ต่าง ถือว่าเป็นเทคโนโลยีสมัยใหม่ ที่จะช่วยให้ชุมชนซึ่งมีอาชีพเกษตรกรเป็นส่วนใหญ่ ห่างไกลจากสารเคมีและยังช่วยลดต้นทุนในการทำการเกษตร เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังช่วยให้สุขภาพของประชาชนไม่ต้องเสี่ยงกับการใช้สารเคมี ภูมิปัญญาท้องถิ่นนี้ จึงควรแก่การสืบทอดเพื่อให้เด็กรุ่นใหม่ตระหนักถึงอันตรายจากสารเคมี และความสำคัญกับการอยู่ร่วมกับสิ่งแวดล้อมให้มีความยั่งยืนสืบไป การถ่ายทอดความรู้และการใช้ประโยชน์การนำไปใช้ประโยชน์ด้าน พืชผักทางการเกษตร– นำน้ำเชื้อ EM ที่ขยายแล้วมาผสมกับน้ำ 100 เท่า (น้ำเชื้อ EM 1 ลิตร กับน้ำ 100 ลิตร) ฉีดพ่นหรือรดแปลงผักทุก 1-2 สัปดาห์/ครั้ง– นำน้ำเชื้อ EM ผสมกับน้ำในอัตราข้างต้น นำไปราดหรือรดโคนไม้ผล หรือ นำไปฉีดพ่นทรงพุ่มไม้ผลในระยะแตกใบ และระยะออกดอกการนำไปใช้ประโยชน์ด้าน ด้านสิ่งแวดล้อม– นำน้ำเชื้อ EM ที่ขยายแล้ว เทราดในบ่อบำบัดน้ำเสีย อัตรา 10 ลิตร/น้ำเสีย 10 ลบ.ม ซึ่งจะช่วยย่อยสลายความสกปรกให้รวดเร็วขึ้น ทำให้ค่า BOD ในน้ำลดลง– นำน้ำเชื้อ EM ที่ขยายแล้ว เทราดในส้วม รางระบายน้ำ หรือ ท่อระบายน้ำ ซึ่งจะช่วยย่อยสลายสิ่งสกปรก และช่วยลดกลิ่นเหม็นการสอนให้เด็กรู้จักน้ำหมักชีวะภาพและได้ทดลองทำ \พิกัดสถานที่ ข้อมูลผู้ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ปีการศึกษา 2560 ชื่อผู้ศึกษา : นายสิทธิพงษ์ เกตวงษาหลักสูตร : ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู (ป.บัณฑิต) รุ่นที่ 4รายวิชา : ความเป็นครู 8005201 เน้นศึกษา : ครูกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นคณะ : ศึกษาศาสตร์ สถานที่ศึกษา : มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือสถานที่ทำงาน : โรงเรียนบ้านโนนงิ้วหินแห่ศรีเชียงเหนืออาจารย์ผู้สอน : 1. รองศาสตราจารย์สำเร็จ คำโมง (ครูภูมิปัญญาไทย, ศิลปินมรดกอีสาน) 2. อาจารย์ ดร.พา อักษรเสือ 3. อาจารย์ ดร.ธีรภัทร โคตรบรรเทา 4. อาจารย์ สุชาดา ลดาวัลย์ 5. อาจารย์ อัจฉริยะ วงษ์คำซาว 6. อาจารย์ บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย

คำสำคัญ :   น้ำหมักชีวะภาพ, น้ำหมัก, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ผู้สร้างสรรค์/ผู้แต่ง/เจ้าของผลงาน :   อุบล วงษ์ภูธรณ์

เจ้าของผลงานร่วม :   สิทธิพงษ์ เกตวงษา, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

สื่อสำหรับบุคคลประเภท :   ทั่วไป

ระดับชั้น :   ประถมศึกษาปีที่ 1 (ป. 1), ประถมศึกษาปีที่ 2 (ป. 2), ประถมศึกษาปีที่ 3 (ป. 3), ประถมศึกษาปีที่ 4 (ป. 4), ประถมศึกษาปีที่ 5 (ป. 5), ประถมศึกษาปีที่ 6 (ป. 6), มัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม. 1), มัธยมศึกษาปีที่ 2 (ม. 2), มัธยมศึกษาปีที่ 3 (ม. 3), มัธยมศึกษาปีที่ 4 (ม. 4), มัธยมศึกษาปีที่ 5 (ม. 5), มัธยมศึกษาปีที่ 6 (ม. 6), ปริญญาตรี , ปริญญาโท, ปริญญาเอก, ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) , ประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง (ปทส.) , ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.), การศึกษาตามอัธยาศัย

สาขาวิชาของสื่อ :   การงานอาชีพและเทคโนโลยี

ลักษณะของสื่อ :   ข้อมูลปฐมภูมิ , ใบงาน, รูปภาพ, VDO Clip