จิตรานุช วรดี

---

-  File 1
-  File 2
-  File 3
-  File 4
-  File 5
-  File 6
-  File 7
-  File 8
-  File 9
-  File 10
-  File 11
-  File 12

ชื่อเรื่อง :  การทอเสื่อกก

คำอธิบาย :  ภูมิปัญญาท้องถิ่น(ทอเสื่อกก)บ้านภูเงิน ต.ภูเหล็ก อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่นข้อมูลเจ้าของภูมิปัญญา ชื่อเจ้าของภูมิปัญญา คุณยายหนูค้าย ชัยชิน ที่อยู่ ๕๘ หมู่ ๖ บ้านภูเงิน ต. ภูเหล็ก อ. บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น ๔๐๑๑๐ อาชีพ ทอเสื่อ อายุการศึกษาภูมิปัญญา๒๐ ปี วัตถุดิบ : กกหรือไหลระยะเวลาที่สร้างสรรค์ : ๑ ผืน ต่อ ๑ สัปดาห์กลุ่มผู้บริโภค : ชาวบ้านในชุมชมราคาใบละ :๑๐๐ - ๑๕๐ บาทต่อผืน ตามขนาดของเสื่อกกชื่อภูมิปัญญา ทอเสื่อกกประวัติความเป็นมา การทอเสื่อกก เป็นภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่น ที่นำเอาต้นกกมาแปรสภาพให้เป็นเส้น ย้อมสี แล้วสานทอให้เป็นแผ่นผืน เพื่อนำมาใช้ปูลาดรองนั่งหรือนอน หรือทำธุรกรรมต่างๆ คุณยายหนูค้าย ชัยชินได้เล่าว่าได้เรียนรู้วิชาทอเสื่อตั้งแต่เมื่อ ๒๐ ปีก่อน และได้เริ่มทอเสื่อมาเป็นอาชีพซึ่งคุณยายได้สืบทอดการทอเสือมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษและคุณยายก็ได้เป็นผู้สืบทอดงานทอเสื่อนี้มาจนถึงปัจจุบัน จนทำให้คุณยายมีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักของชาวบ้าน หมู่บ้านใกล้เคียง และแพร่หลายไปสู่หลายพื้นที่การศึกษาข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอเสื่อกกของชุมชนนี้ ก็เพื่อให้เห็นถึงวัฒนธรรมทางภูมิปัญญาของท้องถิ่น และปัญหาที่เสี่ยงต่อการสูญสิ้นของภูมิปัญญานี้ ว่ามีมากหรือน้อย และด้วยปัจจัยหรือองค์ประกอบใด เพื่อนำไปสู่การอนุรักษ์หรือแก้ไข สำหรับบุคคลหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในโอกาสต่อไปวัสดุอุปกรณ์1. กรรไกร 2. กกหรือไหล3. เชือกไนลอนหรือเชือกเอ็น 4. ฟืมทอเสื่อ 1 เมตร5. โฮมทอเสื่อ กว้าง 1 เมตร ยาว 2 เมตร 6. ไม้สอดกก7. สียอมกก ขั้นตอน 1. นำกกหรือไหลมากรีดออกเป็นเส้นไปตากแดดประมาณ 1 อาทิตย์ 2. เมื่อแห้งแล้วนำมาย้อมสีตามต้องการ โดยสีที่ย้อมเป็นสีเคมีอย่างดี ส่วนมากจะย้อม สีน้ำตาลและสีขาว สีแดง สีเขียว 3. นำเชือกไนลอนหรือเชือกเอ็นขึงที่โฮมทอเสื่อให้เป็นเส้นตามโฮมและฟืม 4. นำกกหรือไหลสอดเข้ากับไม้สอดเพื่อที่จะสอดเข้ากับโฮมทอเสื่อ \5. เมื่อสอดกกหรือไหลเข้าไปแล้วผลักฟืมเข้าหาตัวเองให้กกหรือไหลแน่นติดกัน เป็นลายต่าง ๆ 6. ลายที่ทอเป็นประจำและเป็นที่นิยมคือ ลายมัดหมี่ ลายธรรมดา ลายกระจับ\ \การเก็บรักษา1.ไม่ให้เปียกน้ำ2.ไม่นำเสื่อไปแช่น้ำ3. ไม่นำเสื่อไปเก็บไว้ในที่ชื้น4. นำเสื่อออกห่างจากไฟ5. ไม่ควรนำเสื่อไปตากแดดเป็นเวลานาน ๆ\การจัดเก็บและการค้นคืนความรู้ การจัดเก็บภูมิปัญญาการทอเสื่อกกนั้น เจ้าของภูมิปัญญากล่าวว่ามีการจดจำไว้เพียงอย่างเดียวคือ วิธีการจดจำ หากจะเรียนรู้หรือถ่ายทอดความรู้ จะอาศัยการสาธิตวิธีการทำให้เรียนรู้จากประสบการณ์จริงการถ่ายทอดความรู้และการใช้ประโยชน์การทอเสื่อกกของคุณยายนั้นเกิดจากภูมิปัญญาที่ได้รับจากการสืบทอดจากบรรพบุรุษจากหมู่บ้านภูเงิน ซึ่งมีชาวบ้านในชุมชนทอเสื่อกกเป็นจำนวนมาก ในปัจจุบันเป้าหมายการทอเสื่อกกเพื่อสืบทอดจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลานและสำหรับนักเรียนนักศึกษาที่สนใจเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งก็มีนักเรียน นักศึกษาได้ไปศึกษาเรียนรู้ภูมิปัญญานี้ด้วย ทั้งนี้ก็ยังเป็นรายได้เสริมให้กับครอบครัว\\พิกัด (สถานที่) ข้อมูลผู้ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ปีการศึกษา 2560ชื่อผู้ศึกษา นางสาวจิตรานุช วรดี หลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู(ป.บัณฑิต) รุ่น 4 รายวิชา ความเป็นครู (800 5201) เน้นศึกษา ครูกับการอนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น คณะ ศึกษาศาสตร์ สถานที่ศึกษา มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือสถานที่ทำงาน โรงเรียนบ้านไผ่อาจารย์ผู้สอน1 รองศาสตราจารย์ สำเร็จ คำโมง(ครูภูมิปัญญาไทย, ศิลปินมรดกอีสาน)2 อาจารย์ ดร.พา อักษรเสือ3 อาจารย์ ดร.ธีรภัทร โคตรบรรเทา4 อาจารย์ สุชาดา ลดาวัลย์5 อาจารย์ อัจฉริยะ วงษ์คำซาว6 อาจารย์ บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย

คำสำคัญ :   การทอเสื่อ, การทอเสื่อกก, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ผู้สร้างสรรค์/ผู้แต่ง/เจ้าของผลงาน :   หนูค้าย ชัยชิน

เจ้าของผลงานร่วม :   จิตรานุช วรดี, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

สื่อสำหรับบุคคลประเภท :   ทั่วไป

ระดับชั้น :   มัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม. 1), มัธยมศึกษาปีที่ 2 (ม. 2), มัธยมศึกษาปีที่ 3 (ม. 3), มัธยมศึกษาปีที่ 4 (ม. 4), มัธยมศึกษาปีที่ 5 (ม. 5), มัธยมศึกษาปีที่ 6 (ม. 6), ปริญญาตรี , ปริญญาโท, ปริญญาเอก, ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) , ประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง (ปทส.) , ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.), การศึกษาตามอัธยาศัย

สาขาวิชาของสื่อ :   การงานอาชีพและเทคโนโลยี, สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม, ศิลปะ

ลักษณะของสื่อ :   ข้อมูลปฐมภูมิ , ใบงาน, รูปภาพ